Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Fumo-terro(-escalarello)
Fumaria capreolata
Papaveraceae Fumariaceae
Àutri noum : Fum-de-terro, Pan d'aucèu, Embriago, Mau-de-tèsto, Tarabustello.
Noms en français : Fumeterre grimpante, Fumeterre blanche.
Descripcioun :Aquesto fumo-terro, que vèn dins lis ouraias e lis escoumbre un pau fres, pòu èstre proun grando (>1m). Se recounèis à si lòngui flour (>1cm) qu'an de gròssi sepalo blanco (fotò). Lou bout de la flour èi vióulet à negre ço que fai uno meraviho de coulour. Li fueio soun largamen divisado.
Usanço :Sa cousino Fumaria officinalis es uno planto vertuouso, pèr d'ùni sarié parié pèr aquelo planto mai la causo èi pas estado proun estudiado.
Port : Erbo
Taio : 20 à 100 (200) cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Fumaria
Famiho : Papaveraceae
Famiho classico : Fumariaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Blanco Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Fumaria capreolata L., 1753